پامفا 1404: نخستین گام در مسیر آینده نگاری ملی

استفاده از ابزار آینده نگاری به منظور تدوین سناریوهایی در خصوص مناسب ترین فناوری ها و علومی که سرمایه گذاری در آن ها به یک کشور در قیاس با کشورهای دیگر مزیت نسبی اعطا می کند، شیوه ای است که از حدود دهه 1980 به این سو رواج پیدا کرده و از سوی بسیاری از کشورها، خواه کشورهای پیشرفته و خواه کشورهای در حال پیشرفت، مورد بهره برداری قرار گرفته است. ایران که در خانواده جهانی به جهات مختلف از وزن و اعتبار برخوردارست، شاید تنها کشوری با ظرفیت های علمی و مالی درخور توجه است که تا کنون از ابزار آینده نگاری برای ارزیابی موقعیت آتی علوم و فناوری در سطح ملی استفاده به عمل نیاورده است. گروه آینده اندیشی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، به منظور زمینه سازی برای بهره گیری حساب شده از ابزار آینده نگاری در یک فعالیت احتمالی در تراز ملی برای تهیه سناریوهایی در خصوص آینده علم و تکنولوژی در کشور، پروژه ای را با عنوان "پایلوت مناسب ترین فناوری های ایران 1404" (پامفا 1404) طراحی کرد و قسمتی از فاز نخست آن را با مشارکت شماری از نهادها به اجرا در آورد. آنچه که صورت گرفته را می توان فاز صفر پروژه ای در نظر گرفت که قرار است به دنبال تجربه کنونی پی گرفته شود. در مقاله ذیل کوشش شده در عین رعایت ایجاز و اختصار، ضمن ارائه گزارشی تا حد امکان جامع از چارچوب طراحی شده برای پامفا 1404 و اقداماتی که تا این زمان برای تحقق آن صورت گرفته و بررسی این فعالیت ها، محدودیت و قوت های فناوری نرم آینده نگاری و شرایط بهره گیری بهینه از آن برای کشوری با شرایط ایران مورد ارزیابی قرار گیرد.